Wszystkie wpisy, których autorem jest Szymon Sobolewski

sysuser – Szyfrowane połączenie FTP przez Total Commander

Chyba nie ma (średnio lub bardziej zaawansowanego) użytkownika komputera, który nie zna narzędzia o nazwie Total Commander. Menadżer plików, stworzony przez szwajcarskiego programistę Christiana Ghislera, wspiera szyfrowane połączenie FTP po SSL/TLS. Posiada on wbudowany mechanizm obsługi bibliotek OpenSSL, które nie są dostarczane wraz z programem. W celu zestawienia szyfrowanego połączenia FTP konieczne będzie odnalezienie skompilowanych bibliotek oraz umieszczenie ich w katalogu, w którym zainstalowany jest Total Commander.
Z tego artykułu dowiesz się jak przygotować narzędzie Total Commander do łączenia się z FTP przy pomocy szyfrowanego protokołu SSL/TLS.
Z mojego wcześniejszego artykułu mogłeś dowiedzieć się w jaki sposób skonfigurować serwer ProFTPD z TLS.

Skompilowane biblioteki OpenSSL

OpenSSL jest projektem o otwartym kodzie źródłowym, który dostarcza w pełni funkcjonalny zestaw narzędzi dla protokołów Transport Layer Security (TLS) i Secure Sockets Layer (SSL). Jest to kryptograficzna biblioteka ogólnego przeznaczenia. Projekt OpenSSL nie rozpowszechnia kodu w formie binarnej oraz oficjalnie nie wspiera żadnej konkretnej dystrybucji binarnej. Nieformalną listę produktów firm trzecich można znaleźć na stronie wiki projektu.
Osobiście polecam korzystanie ze strony indy.fulgan.com. Systematycznie są tam umieszczane zaktualizowane i skompilowane biblioteki dla Win32/64 bez zależności zewnętrznych (takich jak Microsoft Visual Studio Runtime DLLs), z wyjątkiem dostarczanej wraz z systemem Windows biblioteki msvcrt.dll.

Total Commander i OpenSSL

W celu przygotowania Total Commandera do połączenia FTP przez szyfrowany protokół SSL/TLS konieczne jest dogranie do niego bibliotek OpenSSL.

  1. Zakładam, że masz już zainstalowany Total Commander. Jeśli nie, pobierz go z tej strony a następnie zainstaluj.
  2. Pobierz najnowsze, skompilowane biblioteki OpenSSL z tej strony. Potrzebujesz biblioteki w tej samej architekturze procesora co zainstalowany Total Commander (32-bit lub 64-bit).
  3. Rozpakuj biblioteki OpenSSL.
  4. Skopiuj pliki libeay32.dll oraz ssleay32.dll do folderu, w którym zainstalowałeś Total Commander. Domyślnie jest to: C:\totalcmd\.
  5. Uruchom Total Commander i skonfiguruj połączenie FTP. Pamiętaj aby zaznaczyć opcję SSL/TLS w konfigurowanym połączeniu, jeśli chcesz korzystać z szyfrowanego protokołu.
    FTP01
  6. Pamiętaj aby aktualizować biblioteki OpenSSL! W tym celu należy powtórzyć kroki od 2 do 4. Koniecznie pobierz najnowszą dostępną wersję bibliotek.

Jeśli wszystko wykonałeś poprawnie, Twój Total Commander jest gotowy do połączenia się z serwerem FTP z wykorzystaniem szyfrowanego protokołu SSL/TLS.

sysuser – Ręczna aktualizacja do systemu Windows 10 i tworzenie nośnika instalacyjnego flash USB

Twój system operacyjny Windows 7 lub 8.1 jeszcze nie został zaktualizowany do systemu Windows 10? Chcesz przeprowadzić aktualizację, ale z jakiegoś powodu automatyczna aktualizacja systemu Windows jej nie wykonuje? Często zdarza się, że Windows Update zawiesi się na jakiejś starej aktualizacji i nie jest w stanie automatycznie przejść do kolejnych. Zdarzają się też różnego rodzaju uszkodzenia plików systemowych, które uniemożliwiają przeprowadzenie kolejnych aktualizacji. Z pomocą przychodzi przygotowane przez firmę Microsoft narzędzie o nazwie Media Creation Tool. Przy jego pomocy możliwe jest bezpośrednie wykonanie aktualizacji do systemu Windows 10 na działającym systemie (zgodnym z uaktualnieniem). Możliwe jest również przygotowanie nośnika DVD lub flash USB służącego do wykonania aktualizacji albo czystej instalacji systemu Windows 10. Narzędzie jest intuicyjne, proste w obsłudze oraz przetłumaczone na język polski.
Z tego artykułu dowiesz się skąd pobrać narzędzie Media Creation Tool oraz jak przy jego pomocy wykonać aktualizację systemu Windows. Znajdziesz także informacje w jaki sposób przygotować nośnik flash USB z obrazem instalacyjnym systemu Windows 10.

Gdzie znaleźć wspomniane narzędzie

Firma Microsoft przygotowała specjalną witrynę opisującą metody aktualizacji do systemu Windows 10 dostępną pod adresem: https://www.microsoft.com/pl-pl/software-download/windows10.
Narzędzie Media Creation Tool można pobrać bezpośrednio pod adresem: http://go.microsoft.com/fwlink/?LinkId=691209.

Aktualizacja do systemu Windows 10

  1. Pobierz narzędzie i zapisz w dowolnym miejscu.
  2. Uruchom narzędzie Media Creation Tool.
    win10a01
  3. Wybierz opcję „Uaktualnij ten komputer teraz” a następnie naciśnij przycisk „Dalej”.
    win10a02
  4. Narzędzie przystąpi do pobierania systemu Windows 10.
    win10a03 Kiedy system zostanie pobrany w całości, nastąpi aktualizacja.
  5. Postępuj zgodnie z instrukcjami na ekranie aż do ukończenia aktualizacji systemu.

Tworzenie instalacyjnego obrazu systemu Windows 10 na dysku flash USB

  1. Pobierz narzędzie i zapisz w dowolnym miejscu.
  2. Podłącz dysk flash USB, na którym chcesz utworzyć obraz instalacyjny Windows 10 do komputera.
  3. Uruchom narzędzie Media Creation Tool.
    win10a01
  4. Wybierz opcję „Utwórz nośnik instalacyjny dla innego komputera” a następnie naciśnij przycisk „Dalej”.
    win10a04
  5. W kolejnym kroku narzędzie automatycznie wykryje, jakiej architektury procesor (32-bitowa lub 64-bitowa) zainstalowany jest w systemie, na którym zostało uruchomione. Jeśli komputer, na którym chcesz zainstalować system Windows 10 jest wyposażony w procesor innej architektury, możesz to zmienić. W tym celu odznacz „Użyj zalecanych opcji dla tego komputera” i wybierz interesujące Ciebie opcje dla języka, wersji systemu oraz architektury procesora. Kiedy wybierzesz interesujące Ciebie opcje naciśnij przycisk „Dalej”.
    win10a05
  6. Następnie należy wybrać nośnik, który zostanie użyty. Dostępne są dwie opcje: „Dysk flash USB” lub „Plik ISO”. Opcja pliku ISO utworzy obraz DVD zapisany na dysku twardym komputera, na którym zostało uruchomione narzędzie. Obraz ten, można wypalić na płytę DVD lub użyć w wirtualnej maszynie. Wybierz opcję dysku flash USB a następnie naciśnij przycisk „Dalej”.
    win10a06
  7. Zostaną wyświetlone podłączone do komputera dyski flash USB. Wybierz ten, na którym chcesz utworzyć obraz instalacyjny a następnie naciśnij przycisk „Dalej”.
    win10a07
  8. Narzędzie przystąpi do pobierania systemu Windows 10.
    win10a08
  9. Narzędzie zweryfikuje poprawność pobranych danych.
    win10a09
  10. Ostatnim krokiem jest utworzenie nośnika z instalacyjnym obrazem systemu Windows 10 na wybranym dysku flash USB.
    win10a10
  11. Po zakończeniu, nośnik flash USB jest gotowy do przeprowadzenia czystej instalacji Windows 10 na dowolnym komputerze, który spełnia minimalne wymagania systemu.

Dodatkowe informacje

Należy zwrócić uwagę, iż aktualizacja do systemu Windows 10 z oryginalnego systemu Windows 7 lub 8.1 jest darmowa. Podawanie klucza produktu nie będzie wymagane.
Podczas czystej instalacji systemu Windows 10 konieczne jest podanie oryginalnego klucza produktu do tego systemu.

sysadmin – Powiększanie przestrzeni wirtualnego dysku w Oracle VirtualBox

Darmowe oprogramowanie VirtualBox firmy Oracle, które służy do wirtualizacji,  nie daje prostej możliwości powiększenia przestrzeni istniejącego dysku wirtualnego. W okienkowym menadżerze maszyn wirtualnych nie istnieje bowiem kontrolka, która mogłaby do tego służyć. Do zwiększenia przestrzeni wirtualnego dysku można natomiast wykorzystać wiersz poleceń menadżera, o nazwie VBoxManage.
Z tego artykułu dowiesz się w jaki sposób zwiększyć przestrzeń istniejącego dysku wirtualnego przy wykorzystaniu wiersza poleceń menadżera VirtualBox w środowisku Windows.

Zwiększanie przestrzeni istniejącego dysku wirtualnego

  1. Wyłącz wirtualną maszynę, której dysk chcesz modyfikować!
  2. Uruchom wiersz poleceń systemu Windows.
    Wybierz: Start > Uruchom > cmdEnter/OK
    Alternatywnie: WinKey + R > cmd > Enter/OK
  3. Przejdź do katalogu, w którym zainstalowany jest VirtualBox poleceniem:

    cd "c:\Program Files\Oracle\VirtualBox\"

    Domyślnie jest to: c:\Program Files\Oracle\VirtualBox\
    Pamiętaj żeby ścieżka, w której zainstalowany jest Virtual box, była podana w cudzysłowie.

  4. W celu zwiększenia przestrzeni wybranego dysku wykonaj następujące polecenie:
    VBoxManage modifyhd "d:\VirtualBox VMs\Moja maszyna\Mój dysk.vdi" --resize 10240

    W miejsce d:\VirtualBox VMs\Moja maszyna\Mój dysk.vdi wstaw ścieżkę oraz nazwę Twojego dysku. Pamiętaj żeby ścieżka oraz nazwa dysku były podane w cudzysłowie.
    Parametr --resize 10240 to nowa wielkość wirtualnego dysku podawana w MB. W tym wypadku będzie to 10 GB.

  5. Jeśli wszystko przebiegło poprawnie na ekranie powinieneś zobaczyć następujący komunikat:
    0%...10%...20%...30%...40%...50%...60%...70%...80%...90%...100%

vbox01

Przestrzeń Twojego wirtualnego dysku została zwiększona. Pamiętaj o rozszerzeniu partycji w wirtualnym systemie żeby skorzystać z dodatkowej przestrzeni na wirtualnym dysku.

sysadmin – Instalacja aktualizacji XenServer za pomocą interfejsu linii poleceń XE

Firma Citrix Systems wydając XenServer w wersji 6.2 poinformowała, że od tego momentu ich produkt będzie w pełni otwarty. Umożliwiło to używanie ich hipernadzorcy typu pierwszego w pełni legalnie wraz ze wszystkimi jego dobrodziejstwami. Powstał przy tym problem z instalowaniem aktualizacji przy wykorzystaniu graficznego interfejsu zarządzania XenCenter. Tylko użytkownicy posiadający płatną licencję mogą wykonywać aktualizacje bez problemów. Na szczęście z pomocą przychodzi interfejs linii poleceń o nazwie XE.
Tutaj należy wspomnieć, że w przypadku XenServer w wersji 6.5 problem ten zniknął. Firma Citrix umożliwiła aktualizacje nawet tym użytkownikom, którzy nie posiadają ważnej licencji. Polecam wykonanie aktualizacji środowiska XenServer do wersji 6.5.
W tym artykule dowiesz się jak zainstalować aktualizacje XenServer na wszystkich hostach w puli przy wykorzystaniu interfejsu linii poleceń XE.

Instalacja aktualizacji XenServer za pomocą interfejsu linii poleceń XE

  1. Pobierz żądaną aktualizację na dysk lokalny.
  2. Wyodrębnij pliki z archiwum ZIP. Powinieneś uzyskać dwa pliki, np: XS62ESP1024.xsupdate oraz XS62ESP1024-src-pkgs.tar.bz2. Pierwszy z plików z rozszerzeniem .xsupdate to interesująca nas aktualizacja. Drugi plik z rozszerzeniem .tar.bz2 to archiwum zawierające pliki źródłowe aktualizacji.
  3. Uruchom wiersz poleceń systemu Windows z uprawnieniami administratora oraz przejdź do lokalizacji w której zainstalowany jest XenCenter. Domyślna lokalizacja to: C:\Program Files (x86)\Citrix\XenCenter\
  4. Wgraj aktualizację (plik z rozszerzeniem .xsupdate) na Pool Master przy pomocy następującego polecenia:

    xe patch-upload -s <nazwa_hosta> -u root -pw <hasło> file-name=<ścieżka_do_pliku>\XS62ESP1024.xsupdate

    Gdzie:
    <nazwa_hosta>: adres IP lub nazwa DNS hosta Pool Master.
    <hasło>: hasło użytkownika root.
    <ścieżka_do_pliku>: ścieżka do pliku, w której wyodrębnione zostały pliki aktualizacji.

  5. Po pomyślnym wgraniu pliku aktualizacji na Pool Master, w wierszu poleceń zostanie zwrócone UUID (np: eec643a0-9c77-4026-bb8b-5fff27871b8a). Skopiuj UUID do schowka.
  6. Zainstaluj aktualizację na wszystkich hostach w puli, podając UUID żądanej aktualizacji przy pomocy następującego polecenia:
    xe -s <nazwa_hosta> -u root -pw <hasło> patch-pool-apply uuid=<UUID>

    Gdzie:
    <nazwa_hosta>: adres IP lub nazwa DNS hosta Pool Master.
    <hasło>: hasło użytkownika root.
    <UUID>: skopiowane uprzednio UUID aktualizacji, którą chcesz zainstalować.

  7. Zweryfikuj czy aktualizacja została zainstalowana poprawnie przy pomocy następującego polecenia:
    xe patch-list -s <nazwa_hosta> -u root -pw <hasło> name-label=<nazwa_aktualizacji>

    Gdzie:
    <nazwa_hosta>: adres IP lub nazwa DNS hosta Pool Master.
    <hasło>: hasło użytkownika root.
    <zazwa_aktualizacji>: nazwa pliku aktualizacji, która została zainstalowana, np: XS62ESP1024.

  8. Jeśli aktualizacja w wyniku powyższego polecenia została zainstalowana poprawnie, w linii o nazwie hosts (SRO) powinny zostać wypisane wszystkie hosty będące w puli.
  9. Aktualizacja nie przyniesie efektu dopóki wszystkie hosty będące w puli nie zostaną ponownie uruchomione. Jeśli w puli masz więcej niż jeden host, możesz migrować działające maszyny z hosta, który będziesz uruchamiał ponownie. Dzięki temu zachowasz ciągłość usług działających na maszynach wirtualnych.

sysadmin – Instalacja XenTools w systemie Linux

XenTools to zestaw narzędzi przeznaczony dla maszyn wirtualnych z systemem Linux lub Windows w środowisku wirtualizacyjnym XenServer. XenTools dostarcza agenta zarządzania oraz sterowniki wysokiej wydajności zwiększające wydajność dysków i sieci maszyn wirtualnych. XenTools powinno być zainstalowane dla każdej maszyny wirtualnej (Windows lub Linux) aby umożliwić korzystanie z xe CLI lub XenCenter.
Instalacja XenTools na maszynie wirtualnej daje następujące dodatkowe możliwości:

  1. Czyste zamykanie, restartowanie lub usypianie maszyny wirtualnej.
  2. Podglądanie wydajności maszyny w XenCenter.
  3. Migrowanie uruchomionej wirtualnej maszyny (poprzez XenMonitor).
  4. Tworzenie migawek maszyny wirtualnej oraz migawek ze zrzutem pamięci (checkpoint) lub usuwanie migawek maszyny wirtualnej.
  5. Zmianę liczby vCPU (wirtualnych jednostek CPU) w działającej maszynie wirtualnej z systemem Linux. Maszyny wirtualne z systemem Windows wymagają ponownego uruchomienia.

Instalacja XenTools w systemie Linux

  1. W XenCenter wybierz maszynę wirtualną, a następnie w zakładce Generals kliknij Install XenServer Tools lub z menu VM wybierz Install XenServer Tools.
  2. Przejdź na zakładkę Console, następnie zaloguj się do systemu jako użytkownik z uprawnieniami administratora (np: root).
  3. Zamontuj obraz ISO w maszynie wirtualnej za pomocą następującego polecenia:
    mount /dev/cdrom /media/cdrom
  4. Jako użytkownik z uprawnieniami administratora wykonaj skrypt instalacyjny za pomocą następującego polecenia:
    /media/cdrom/Linux/install.sh
  5. Jeśli kernel i XenTools zostało zainstalowane lub zaktualizowane z poprzedniej wersji – należy ponownie uruchomić maszynę wirtualną za pomocą następującego polecenia:
    reboot

sysadmin – Archiwizacja i kompresja katalogów w systemie Linux

W celu stworzenia kopii bezpieczeństwa plików, spakowania całego katalogu wiadomości mailowych Twojego użytkownika lub folderu zawierającego stworzoną przez Ciebie aplikację – możesz skorzystać z narzędzia tar (Tape ARchiverdystrybuowanego na licencji GNU. Narzędzie to służy do tworzenia archiwów plików oraz całych katalogów.
Z tego artykułu dowiesz się w jaki sposób stworzyć archiwum zawierające katalog wraz z jego zawartością oraz jak wyodrębnić spakowane dane z archiwum. Pokażę Ci także w jaki sposób zmniejszyć objętość archiwum za pomocą kompresji danych używając darmowego narzędzia o nazwie gzip, dystrybuowanego również na licencji GNU.

Tworzenie archiwum katalogu

Do umieszczenia całego katalogu wraz z zawartością w jednym pliku (tzw. archiwum) służy darmowe narzędzie o nazwie tar. Dodatkowo archiwum może zostać skompresowane przy pomocy popularnego narzędzia gzip aby zajmowało mniejszą przestrzeń na dysku.

Umieszczanie całego katalogu w archiwum przy pomocy narzędzia tar:

  1. Przykładowo, jeśli masz katalog /home/użytkownik/archiwum, wykonaj następujące polecenie:
    tar -cvf archiwum.tar /home/użytkownik/archiwum

    -c: tworzy archiwum,
    -v: wypisuje nazwy plików umieszczanych w archiwum,
    -f: określa rozszerzenie pliku archiwum.

    W roboczym katalogu zostanie stworzony plik o nazwie archiwum.tar zawierający cały katalog /home/użytkownik/archiwum wraz z jego zawartością (innymi katalogami oraz plikami).

Umieszczanie całego katalogu w archiwum przy pomocy narzędzia tar a następnie kompresowanie przy pomocy narzędzia gzip:

  1. Przykładowo, jeśli masz katalog /home/użytkownik/archiwum, wykonaj następujące polecenie:
    tar -zcvf archiwum.tar.gz /home/użytkownik/archiwum

    -z: włącza kompresję programem gzip.

    W roboczym katalogu zostanie stworzony skompresowany plik o nazwie archiwum.tar.gz zawierający cały katalog /home/użytkownik/archiwum wraz z jego zawartością (innymi katalogami oraz plikami).

Wyodrębnianie plików oraz katalogów z archiwum

W celu wyodrębnienia plików oraz katalogów z wcześniej stworzonego archiwum w formacie tar należy użyć tego samego narzędzia z parametrem -x. To samo dotyczy archiwów kompresowanych przy pomocy gzip. W tym wypadku należy użyć dodatkowo parametru -z. Możliwe jest także użycie parametru -C w celu wskazania katalogu, do którego chcesz wyodrębnić pliki archiwum.

Wyodrębnianie plików oraz katalogów z archiwum w formacie tar:

  1. Przykładowo, jeśli masz plik o nazwie archiwum.tar, wykonaj następujące polecenie:
    tar -xvf archiwum.tar

    -x: wyodrębnia pliki z archiwum,
    -v: wypisuje nazwy plików umieszczanych w archiwum,
    -f: określa rozszerzenie pliku archiwum.

    Zostaną wyodrębnione wszystkie pliki oraz katalogi z pliku o nazwie archiwum.tar.

Wyodrębnianie plików oraz katalogów ze skompresowanego archiwum w formacie tar.gz:

  1. Przykładowo, jeśli masz plik o nazwie archiwum.tar.gz, wykonaj następujące polecenie:
    tar -zxvf archiwum.tar.gz

    -z: włącza dekompresję programem gzip.

    Zostaną wyodrębnione i dekompresowane wszystkie pliki oraz katalogi z pliku o nazwie archiwum.tar.gz.

Wyodrębnianie plików oraz katalogów ze skompresowanego archiwum tar.gz do wskazanego katalogu:

  1.  Przykładowo, jeśli masz plik o nazwie archiwum.tar.gz, wykonaj następujące polecenie:
    tar -zxvf archiwum.tar.gz -C /tmp

    -C: wyodrębnia pliki do wskazanego katalogu.

    Zostaną wyodrębnione i dekompresowane wszystkie pliki oraz katalogi z pliku o nazwie archiwum.tar.gz do wskazanego katalogu /tmp.

sysuser – Optymalizacja systemu Windows pod dysk SSD

Dyski SSD (Solid-state drive) diametralnie zmieniają komfort pracy na urządzeniu, które jest wyposażone w taki dysk. Ten, kto chociaż raz pracował z dyskiem SSD już nigdy nie wróci do dysku tradycyjnego – talerzowego. Dyski SSD z racji swojej konstrukcji mają ograniczoną żywotność, która przy normalnym użytkowaniu jest obliczana na około 100-150 lat. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że tradycyjne talerzowe dyski mają o wiele większą żywotność. Zdarzają się jednak przypadki, kiedy psują się szybciej niż zapewnia producent. Użytkownik sam na własną rękę powinien przygotować system tak, aby maksymalnie wydłużyć żywotność dysku SSD poprzez zminimalizowanie ilości operacji, które są na nim wykonywane. Odpowiednie skonfigurowanie systemu pod dysk SSD gwarantuje również wzrost wydajności pracy z takim dyskiem. Przykładem bezsensownych operacji wykonywanych na dyskach SSD przez system operacyjny jest defragmentacja danych. Proces ten miał sens w przypadku dysków talerzowych, ale w dyskach SSD nie występuje zjawisko fragmentacji danych. Można więc śmiało wyłączyć okresowe defragmentowanie dysku, co zdecydowanie zwiększy jego żywotność.
W tym artykule opiszę co należy zrobić aby maksymalnie wydłużyć żywotność dysku SSD oraz zwiększyć jego wydajność. Większość tych porad dotyczy osób, które klonowały system i dane ze swojego tradycyjnego dysku talerzowego na nowy dysk SSD. Nowoczesne systemy takie jak Windows 7 i 8 podczas świeżej instalacji są w stanie wykryć fakt, że instalowane są na dysku SSD. Optymalizują one zatem działanie systemowych usług do pracy na takich dyskach.

Sprawdź czy kontroler dysku pracuje w trybie AHCI

W celu optymalizacji zarządzania dyskiem należy przełączyć kontroler SATA (Serial ATA) na pracę w trybie AHCI (Advanced Host Controller Interface). W tym celu należy uruchomić BIOS i przełączyć opcję SATA Control Mode na AHCI. Opcja ta, w zależności od rodzaju i producenta BIOSU, może znajdować się w różnych miejscach. Najlepiej ustawić ją przed instalacją świeżego systemu.

Sprawdź czy w systemie jest włączony zestaw instrukcji TRIM (tylko Windows 7)

Zestaw instrukcji TRIM umożliwia systemowi wskazanie, które sektory dysku SSD nie są już potrzebne i mogą zostać wymazane. W systemach nowszych niż Windows 7 są one domyślnie włączone. W systemie Windows 7 należy sprawdzić czy są one włączone w następujący sposób:

  1. Uruchom wiersz poleceń systemu Windows z uprawnieniami administratora systemu:
    Wybierz: Start > Wszystkie programy > Akcesoria > kliknij prawym klawiszem myszy w Wiersz poleceń > Uruchom jako administrator
  2. Sprawdź czy zestaw instrukcji TRIM jest włączony poleceniem:
    fsutil.exe behavior query DisableDeleteNotify

    ssd01

  3. Jeśli wynik jest równy 0 to znaczy, że zestaw instrukcji TRIM jest włączony. Jeśli wynik jest równy 1 to należy włączyć zestaw instrukcji TRIM poleceniem:
    fsutil.exe behavior set DisableDeleteNotify 0

Problem „4k alignment”

Dyski twarde od zawsze miały sektory o wielkości 512 bajtów, w których przechowywane były dane. Z tego powodu starsze systemy operacyjne pracowały z pakietami danych o wielkości 512 bajtów. Z upływem czasu producenci dysków twardych zauważyli, że przestrzeń dysków może być wykorzystywana wydajniej poprzez zwiększenie sektorów. Aktualnie większość nowoczesnych systemów operacyjnych potrafi pracować z pakietami danych o wielkości 4096 bajtów i więcej. Podczas instalowania świeżej kopi systemu Windows (7 bądź 8) na dysku SSD, w momencie tworzenia partycji, system automatycznie ustawi wielkość sektorów dysku na 4096 bajtów. Dzięki temu unikniemy nadmiernego odczytywania i zapisywania danych na dysku SSD – a co za tym idzie zmniejszenia jego wydajności oraz żywotności. Problem pojawia się w momencie klonowania partycji z tradycyjnego dysku, która ma sektory mniejsze niż 4kB. Większość oprogramowania do klonowania dysków potrafi kontrolować wielkość sektorów. Istnieje bardzo prosta metoda aby sprawdzić czy nasz sklonowany dysk ma sektory o wielkości 4kB.

Sprawdzanie czy Twój sklonowany dysk ma sektory o wielkości 4096 bajtów:

  1. Uruchom wiersz poleceń systemu Windows.
    Wybierz: Start > Uruchom > cmdEnter/OK
    Alternatywnie: WinKey + R > cmd > Enter/OK
  2. Wyświetl początkowy offset każdej partycji dysku poleceniem:
    wmic partition get Name, StartingOffset

    ssd02

  3. Podziel liczbę początkowego offsetu każdej partycji dysku przez 4096. Jeśli wynik jest całkowity Twój dysk ma sektory o wielkości 4096 bajtów. Jeśli wynik nie jest całkowity konieczna jest korekcja wielkości sektorów partycji.
    Początkowy offset partycji możesz podzielić również przez 1048576 (1 MB).

Wyłącz indeksowanie dysku

System Windows korzysta z indeksowania, aby umożliwić szybkie przeszukiwać folderów, plików oraz ich zawartości na dyskach talerzowych. W dyskach SSD czas dostępu do plików jest na tyle krótki, że indeksowanie nie jest potrzebne. Można je zatem wyłączyć.

Wyłączanie indeksowania dysku:

  1. Wejdź w Mój komputer.
  2. Kliknij prawym klawiszem myszki na partycję znajdującą się na dysku SSD i wybierz Właściwości.
  3. Na zakładce Ogólne, na dole okienka, odznacz opcję Zezwalaj na indeksowanie zawartości plików na tym dysku wraz z ich właściwościami i potwierdź przyciskiem OK.
    ssd03
  4. Powtórz operację dla pozostałych partycji znajdujących się na dysku SSD.

Wyłącz zaplanowane defragmentacje dysków

Jak już zostało wspomniane wcześniej, na dyskach SSD nie występuje zjawisko fragmentacji danych na nich przetrzymywanych. Nie jest konieczne więc wykonywanie okresowych defragmentacji tych dysków. W żaden sposób nie zwiększy to wydajności systemu, a do tego może skrócić żywotność dysku SSD.

Wyłączanie zaplanowanych defragmentacji dysków:

  1. Wejdź w Mój komputer.
  2. Kliknij prawym klawiszem myszki na partycję znajdującą się na dysku SSD i wybierz Właściwości.
  3. Przejdź na zakładkę Narzędzia.
  4. W sekcji Optymalizowanie i defragmentowanie dysku kliknij opcję Optymalizuj.
  5. W sekcji Zaplanowana optymalizacja kliknij Zmień ustawienia.
  6. Odznacz opcję Uruchom zgodnie z harmonogramem (zalecane) i potwierdź przyciskiem OK.
    ssd04

Włącz buforowanie zapisu oraz wyłącz opróżnianie buforu zapisu

Buforowanie zapisu to mechanizm, który z powodzeniem zwiększa wydajność tradycyjnych dysków talerzowych, jak i dysków SSD. Warto jest zatem włączyć buforowanie zapisu na nowym urządzeniu. Jeśli chcesz uniknąć przypadku, w którym dane nie zostaną zapisane na urządzeniu podczas nieoczekiwanej awarii zasilania – wyłącz opróżnianie buforu zapisu.

Włączanie buforowania zapisu oraz wyłączanie opróżniania buforu zapisu:

  1. Kliknij prawym klawiszem myszki w Mój komputer i wybierz Zarządzaj.
  2. Na liście po lewej stronie wybierz Menadżer urządzeń.
  3. Na liście urządzeń po prawej rozwiń gałąź Stacje dysków.
  4. Kliknij prawym klawiszem myszki na dysk SSD i wybierz Właściwości.
  5. Na zakładce Zasady w sekcji Zasady buforowania zapisu zaznacz opcję Włącz buforowanie zapisu na urządzeniu i zaznacz opcję Wyłącz opróżnianie buforu zapisu.

Usuń, przesuń lub zmniejsz plik stronicowania

Jeśli w swoim komputerze masz więcej niż 4GB pamięci RAM możesz całkowicie usunąć plik stronicowania. Zyskasz około 4GB dodatkowej przestrzeni na swoim dysku SSD. Jeśli w swoim komputerze masz również tradycyjny dysk talerzowy, możesz przenieść plik stronicowania na ten dysk. Całkowite usunięcie pliku stronicowania jest trochę kontrowersyjne. W skrajnych przypadkach może spowolnić system lub mogą wyskakiwać informacje systemowe o niewystarczającej ilości pamięci. Spowodowane jest to tym, że niektóre programy korzystają z pliku stronicowania pomimo tego, że w systemie jest odpowiednia ilość pamięci RAM. Dobrym wyjściem jest zmniejszenie pliku stronicowania do np. 512 MB i zezwolenie mu na przyrastanie do kilku GB. Przy takiej konfiguracji plik stronicowania po każdym ponownym uruchomieniu systemu zostanie zredukowany do ustalonego minimum (np. 512 MB).

Całkowite usunięcie lub zmniejszenie pliku stronicowania:

  1. Kliknij prawym klawiszem myszy w Mój komputer i wybierz Właściwości.
  2. Po lewej stronie okna wybierz opcję Zaawansowane ustawienia systemu.
  3. Na zakładce Zaawansowane w sekcji Wydajność wybierz Ustawienia…
  4. Na zakładce Zaawansowane w sekcji Pamięć wirtualna wybierz Zmień…
  5. Odznacz opcję Automatycznie zarządzaj rozmiarem pliku stronicowania dla wszystkich dysków.
  6. Jeśli chcesz całkowicie usunąć plik stronicowana wykonaj:
    1. W sekcji Rozmiar pliku stronicowania dla każdego dysku, na dole wybierz opcję Bez pliku stronicowania, następnie wybierz Ustaw.
      ssd06
    2. Potwierdź zmiany przyciskiem OK (trzykrotnie).
  7. Jeśli chcesz zmniejszyć rozmiar pliku stronicowania wykonaj:
    1. W sekcji Rozmiar pliku stronicowania dla każdego dysku, zaznacz opcję Rozmiar niestandardowy.
    2. W polu edycji dla opcji Rozmiar początkowy (MB) wpisz minimalną wielkość pliku stronicowania, np: 512 MB.
    3. W polu edycji dla opcji Rozmiar maksymalny (MB) wpisz maksymalną wielkość pliku stronicowania, np: 4096 MB, następnie wybierz Ustaw.
      ssd07
    4. Potwierdź zmiany przyciskiem OK (trzykrotnie).
  8. W celu zatwierdzenia zmian uruchom ponownie system Windows.

Wyłącz hibernację / tryb uśpienia

Podczas korzystania z tradycyjnego talerzowego dysku hibernacja przyśpiesza uruchamianie systemu. System startuje w miejscu, w którym został zahibernowany wraz ze wszystkimi uruchomionymi programami. Start systemu z dysku SSD jest liczony w sekundach, a programy uruchamiają się znacznie szybciej. Jeśli w swoim komputerze zainstalowałeś dysk SSD to nie ma potrzeby korzystania z hibernacji lub trybu uśpienia. Wyłączenie hibernacji pozwoli uzyskać około 3 GB dodatkowej przestrzeni na Twoim dysku SSD.

Wyłączanie hibernacji:

  1. Uruchom wiersz poleceń systemu Windows z uprawnieniami administratora systemu.
  2. Wyłącz hibernację poleceniem:
    powercfg -h off

    ssd08

Dezaktywuj interfejs GUI podczas startu systemu

Interfejs GUI (Graphical User Interface) to progres bar przedstawiający proces uruchamiania systemu podczas jego startu. Podczas korzystania z dysku SSD wyłączenie wyświetlania interfejsu GUI w trakcie startu systemu pozwoli zaoszczędzić kilka cennych sekund.

Dezaktywacja interfejsu GUI podczas startu systemu:

  1. Uruchom narzędzie Konfiguracja systemu w następujący sposób:
    Wybierz: Start > msconfig > Enter/OK
  2. Przejdź na zakładkę Rozruch.
  3. W sekcji Opcje rozruchu zaznacz opcję Rozruch bez interfejsu GUI.
    ssd09
  4. Potwierdź zmiany przyciskiem OK.

sysadmin – ProFTPD z TLS

Protokół FTP (File Transfer Protocol) nie jest bezpieczny ze względu na to, że proces uwierzytelniania użytkownika odbywa się w postaci czystego tekstu. Łatwo jest więc podsłuchać login oraz hasło uwierzytelniające użytkownika na serwerze FTP. Przy użyciu protokołu TLS (Transport Layer Security) cała transmisja będzie szyfrowana a protokół FTP stanie się bardziej bezpieczny.
Dzięki temu artykułowi dowiesz się, jak zainstalować oraz skonfigurować ProFTPD wraz z protokołem TLS szyfrującym komunikację między serwerem a klientem. Dowiesz się również jak skonfigurować firewall oraz ProFTPD znajdujące się za NATem aby umożliwić pasywną komunikację z serwerem.
Zakładam, że znasz podstawową obsługę edytora nano.

Instalacja oraz wstępna konfiguracja usługi ProFTPD

Pierwszym krokiem, który należy wykonać jest zainstalowanie ProFTPD w systemie oraz jego wstępne skonfigurowanie do działania i przyjmowania nowych połączeń od użytkowników. W tej części artykułu dowiesz się również o podstawowej konfiguracji protokołu komunikacyjnego IP w wersji 6.

Instalacja i wstępna konfiguracja ProFTPD w systemie Debian Linux:

  1. Jako użytkownik z uprawnieniami administratora systemu zainstaluj ProFTPD następującym poleceniem:
    sudo apt-get install proftpd
  2. Zadane Ci zostanie pytanie: Czy chcesz aby ProFTPD działało w trybie inetd czy standalone? Przeczytaj opis obu trybów i wybierz ten, który pasuje do Twojego rodzaju serwera.
  3. Otwórz plik konfiguracyjny ProFTPD następującym poleceniem:
    sudo nano /etc/proftpd/proftpd.conf
    
  4. Usuń znak # przed linią Include /etc/proftpd/tls.conf aby wyglądała następująco:
    Include /etc/proftpd/tls.conf
  5. Ze względów bezpieczeństwa można zmienić następujące opcje:
    DefaultRoot ~
    IdentLookups on
    

    Opcja DefaultRoot ~ uwięzi uwierzytelniających się użytkowników w ich domowych katalogach, dzięki czemu nie będą w stanie zobaczyć katalogów wyższego poziomu (w tym także katalogów innych użytkowników).
    Opcja IdentLookups informuje serwer o tym, czy powinien szukać nazwy hostów uwierzytelniających się użytkowników.

  6. Zapisz plik konfiguracyjny ProFTPD i wyjdź z edytora nano.

Podstawowa konfiguracja protokołu komunikacyjnego IPv6:

  1. Jeśli nie korzystasz z IPv6 odnajdź opcję UseIPv6 w pliku konfiguracyjnym ProFTPD i zmień ją na off
    UseIPv6 off
  2. Jeśli korzystasz z IPv6 i podczas uruchamiania bądź restartowania usługi ProFTPD wyświetlany jest następujący komunikat:
    Starting ftp server: proftpd - IPv6 getaddrinfo 'localhost' error: Name or service not known

    edytuj plik hosts następującym poleceniem:

    sudo nano /etc/hosts

    i dopisz do niego następującą linię:

    ::1 localhost ip6-localhost ip6-loopback

Tworzenie certyfikatu SSL dla protokołu TLS

W celu wdrożenia protokółu TLS w konfiguracji ProFTPD konieczne jest stworzenie certyfikatu SSL. Przy jego pomocy połączenie klient-serwer i serwer-klient będzie szyfrowane.  Służy do tego darmowe oprogramowanie OpenSSL. W tej części artykułu dowiesz się jak stworzyć certyfikat SSL dla protokołu TLS.

Tworzenie certyfikatu SSL:

  1. Zainstaluj OpenSSL w systemie następującym poleceniem:
    sudo apt-get install openssl

    Jeśli OpenSSL jest zainstalowane w systemie zostaniesz o tym powiadomiony a instalacja zostanie przerwana.

  2. Stwórz certyfikat SSL przy pomocy następującego polecenia:
    sudo openssl req -x509 -newkey rsa:2048 -keyout /etc/ssl/private/proftpd.key -out /etc/ssl/certs/proftpd.crt -nodes -days 365

    Zostanie uruchomiony kreator certyfikatu SSL, w którym zostaniesz zapytany o informacje, na kogo wystawiony ma zostać generowany certyfikat. Wygenerowany certyfikat będzie ważny przez 365 dni (rok).
    Parametr -days możesz modyfikować do woli.

Twój certyfikat SSL został wygenerowany i jesteś gotowy aby wdrożyć szyfrowanie protokołu FTP przy pomocy TLS.

Włączanie szyfrowania TLS w ProFTPD

Ostatnim krokiem do bezpiecznego i szyfrowanego protokołu FTP jest skonfigurowanie ProFTPD do korzystania z szyfrującego protokołu TLS. Wykorzystamy do tego wcześniej wystawiony certyfikat SSL.

Włączanie szyfrowania TLS w ProFTPD:

  1. Otwórz plik konfiguracyjny ProFTPD TLS następującym poleceniem:
    sudo nano /etc/proftpd/tls.conf
  2. Odszukaj blok opcji rozpoczynający się od <IfModule mod_tls.c> który powinien wyglądać następująco:
    <IfModule mod_tls.c>
    TLSEngine off
    </IfModule>
  3. Zmodyfikuj blok opcji aby wyglądał następująco:
    <IfModule mod_tls.c>
    TLSEngine on
    TLSLog /var/log/proftpd/tls.log
    TLSProtocol TLSv1
    TLSRSACertificateFile /etc/ssl/certs/proftpd.crt
    TLSRSACertificateKeyFile /etc/ssl/private/proftpd.key
    TLSOptions NoCertRequest EnableDiags
    TLSVerifyClient off
    TLSRequired on
    </IfModule>

    Użycie opcji TLSRequired on powoduje, że każde połączenie jest szyfrowane przy pomocy protokołu TLS. Serwer odrzuci każdą próbę połączenia z FTP bez protokołu szyfrującego TLS. Jeśli chcesz aby oba sposoby połączenia były możliwe (szyfrowane oraz nieszyfrowane) – możesz przełączyć opcję TLSRequired na off lub skomentować tę opcję wstawiając na początku linii znak #.

  4. Zapisz plik konfiguracyjny ProFTPD TLS i wyjdź z edytora nano.

Konfiguracja firewalla oraz ProFTPD za NATem

Komunikacja z ProFTPD jest możliwa wówczas, gdy firewall serwera jest odpowiednio skonfigurowany. Jeśli Twój serwer oraz użytkownicy znajdują się w kompletnie innych sieciach lokalnych (znajdują się za maskaradą – NAT) musisz zezwolić na komunikację pasywną.

Konfiguracja firewalla do komunikacji pasywnej:

  1. Jeśli korzystasz z iptables (a powinieneś!) dodaj do jego konfiguracji następującą regułę:
    -A INPUT -p tcp --dport 21 -j ACCEPT

    Reguła ta zezwala na rozpoczęcie komunikacji klienta z serwerem na standardowym porcie FTP: 21.

Konfiguracja pasywnego połączenie FTP:

  1. Jeśli Twój serwer ProFTPD oraz użytkownicy są za NATem, konieczne jest zezwolenie na komunikację pasywną. W tym celu do konfiguracji iptables dodaj następującą regułę:
    -I INPUT 2 -p tcp --dport 49152:65534 -j ACCEPT

    Reguła ta wraz z odpowiednią konfiguracją serwera ProFTPD pozwoli zestawić pasywną komunikację klienta z serwerem.

  2. Wróć do pliku konfiguracyjnego ProFTPD następującym poleceniem:
    sudo nano /etc/proftpd/proftpd.conf

    Odnajdź opcję PassivePorts oraz usuń znak # na początku linii. Opcja ta powinna wyglądać następująco:

    PassivePorts 49152 65534

    Odnajdź opcję MasqueradeAddress oraz usuń znak # na początku linii. Edytuj jej wartość wstawiając globalny adres IP Twojego serwera. Opcja ta powinna wyglądać przykładowo tak:

    MasqueradeAddress 193.242.138.70
    MasqueradeAddress sobolewski.pl

    Możesz dodać drugą opcję MasqueradeAddress z nazwą hosta tak jak na przykładzie powyżej.

  3. Uruchom ponownie usługę ProFTPD przy pomocy następującego polecenia:
    sudo services proftpd restart

To wszystko. Twój serwer FTP jest gotowy do szyfrowanego połączenia. Można się w nim uwierzytelnić przy pomocy kont użytkowników systemu. Możliwe jest też zestawienie pasywnego połączenie z użytkownikami znajdującymi się w osobnej sieci lokalnej. Teraz możesz spróbować połączyć się za pomocą klienta FTP. Konieczne będzie skonfigurowanie klienta aby korzystał z szyfrowanego połączenia przy pomocy protokołu TLS (konieczne w przypadku kiedy użyłeś opcji TLSRequired on).

Jeśli masz problemy z TLS możesz zapoznać się z komunikatami pozostawionymi przez ProFTPD w pliku log wydając następujące polecenie:

sudo tail -n 20 /var/log/proftpd/tls.log

sysadmin – Instalacja serwera TeamSpeak w systemie Linux

Istnieje świetne i darmowe narzędzie ułatwiające komunikację, dające możliwość rozmowy na żywo – a przy tym nieobciążające systemu operacyjnego w znaczący sposób. Narzędzie to nazywa się TeamSpeak. Jest ono bardzo często wykorzystywane przez graczy komputerowych.
W tym artykule dowiesz się w jaki sposób uruchomić serwer TeamSpeak na własnym serwerze Linux oraz jak skonfigurować automatyczne uruchomienie serwera TeamSpeak po restarcie serwera Linux.

Instalacja oraz uruchomienie serwera TeamSpeak

W celu komunikacji za pomocą narzędzia TeamSpeak konieczne jest podłączenie oprogramowania klienta do serwera. Istnieje wiele publicznych i tematycznych serwerów. W zależności od potrzeb możliwe jest uruchomienie własnego serwera.

Uruchamianie własnego serwera TeamSpeak:

  1. Po pierwsze należy stworzyć użytkownika z ograniczonymi uprawnieniami, który będzie uruchamiał oprogramowanie serwera. Stwórz użytkownika wykonaj następujące polecenie:
    useradd -m nazwa_użytkownika

    Nadaj własną nazwę użytkownika w miejsce nazwa_użytkownika, np: ts3srv.
    Zostanie stworzony użytkownik o zadanej nazwie wraz z katalogiem domowym.

  2. Nadaj hasło stworzonemu użytkownikowi wykonując następujące polecenie:
    passwd nazwa_użytkownika

    W miejsce nazwa_użytkownika wstaw nazwę stworzonego przez siebie użytkownika.

  3. Zaloguj się jako stworzony użytkownik wykonując następujące polecenie:
    su nazwa_użytkownika

    W miejsce nazwa_użytkownika wstaw nazwę stworzonego przez siebie użytkownika.
    Zostaniesz zapytany o hasło.

  4. Przejdź do katalogu domowego użytkownika wykonując następujące polecenie:
    cd
  5. Do katalogu domowego użytkownika pobierz pliki serwera TeamSpeak. Pliki serwera TeamSpeak możesz pobrać z tej strony. Pamiętaj aby wybrać wersję dla systemu Linux oraz dla odpowiedniej architektury procesora. W moim wypadku będzie to amd64.
    wget http://dl.4players.de/ts/releases/3.0.11.2/teamspeak3-server_linux-amd64-3.0.11.2.tar.gz

    W katalogu roboczym zostanie zapisane skompresowane archiwum zawierające pliki serwera TeamSpeak.

  6. Wyodrębnij oraz dekompresuj pliki serwera TeamSpeak z archiwum wykonując następujące polecenie:
    tar -xvfz teamspeak3-server_linux-amd64-3.0.11.2.tar.gz

    Zostanie stworzony folder o nazwie teamspeak3-server_linux-amd64-3.0.11.2 zawierający pliki serwera TeamSpeak.

  7. Przejdź do rozpakowanego katalogu wykonując następujące polecenie:
    cd teamspeak3-server_linux-amd64-3.0.11.2
  8. Uruchom serwer TeamSpeak wykonując następujące polecenie:
    ./ts3server_startscript.sh start

    Na ekranie zostanie wyświetlona nazwa użytkownika administrator, jego hasło oraz jednorazowy token autentykacji. Użyj ich aby uzyskać prawa administratora serwera.

  9. Pamiętaj o zmodyfikowaniu reguły firewalla (jeśli go używasz – a powinieneś!) tak, aby pozwalał na łączenie się z serwerem TeamSpeak na używanych przez niego portach. Konieczne jest przepuszczenie ruchu na portach TCP: 10011, 30033 oraz UDP: 9987. Możesz skorzystać z przygotowanych przeze mnie reguł iptables.
    -A INPUT -p tcp --dport 10011 -j ACCEPT
    -A INPUT -p tcp --dport 30033 -j ACCEPT
    -A INPUT -p udp --dport 9987 -j ACCEPT

To wszystko. Twój serwer TeamSpeak jest gotowy do podłączenia. Zaloguj się w nim jako administrator, co umożliwi zarządzanie serwerem, tworzenie pokoi oraz szereg innych operacji administracyjnych.

Automatyczne uruchamianie serwera TeamSpeak po restarcie serwera Linux

Jeśli chcesz aby twój serwer TeamSpeak uruchamiał się automatycznie po restarcie serwera Linux musisz dodać odpowiednią linię do tabeli cron użytkownika, który uruchamia serwer TeamSpeak.

Konfiguracja crontab do automatycznego uruchamiania serwera TeamSpeak po restarcie:

  1. Będąc zalogowanym jako użytkownik, który ma uruchamiać serwer TeamSpeak (np: ts3srv), wykonaj następujące polecenie:
    crontab -e

    Zostanie uruchomiona edycja tabeli cron w domyślnym edytorze tekstu.

  2. W nowej linii tabeli cron dodaj polecenie uruchomienia serwera TeamSpeak po restarcie serwera Linux. Pamiętaj aby podać dokładną ścieżkę do Twojego serwera TeamSpeak!
    @reboot /home/nazwa_użytkownika/teamspeak3-server_linux-amd64/ts3server_startscript.sh start
    

    W miejsce nazwa_użytkownika wstaw nazwę użytkownika uruchamiającego serwer TeamSpeak.

  3. Zapisz tabelę cron oraz zamknij jej edycję.

To wszystko. Serwer TeamSpeak powinien zostać uruchomiony ponownie po każdym restarcie serwera Linux przez użytkownika, którego tabelę cron edytowałeś.

sysadmin – Instalacja systemu Windows Vista, 7 bądź 8 z pendrive

Ostatni artykuł opisywał sposób tworzenia zestawu narzędzi Hiren’s Boot Pendrive. Można użyć je w „zepsutym” urządzeniu, w którym brak jest napędu CD-ROM, ale jest przynajmniej jeden działający port USB. Pojawiło się pytanie (co mnie bardzo cieszy) jak radzić sobie w takim samym przypadku (niedziałający/brak napędu CD-ROM) z instalacją systemu Windows.
W tym artykule dowiesz się jak przygotować bootowalny nośnik pendrive z instalacyjną wersją systemu Windows Vista, 7 bądź 8. Artykuł podzielony jest na dwie części opisujące dwie różne metody. Pierwsza z nich jest prostą metodą korzystającą z narzędzia Microsoftu o nazwie Windows USB/DVD Download Tool. Druga część przeznaczona jest dla zaawansowanych użytkowników korzystających z narzędzi wiersza poleceń systemu Windows.

Metoda pierwsza – Windows USB/DVD Download Tool

Pierwsza metoda tworzenia bootowalnego nośnika pendrive z instalacyjną wersją systemu Windows jest prostą metodą wykorzystującą narzędzie firmy Microsoft o nazwie Windows USB/DVD Download Tool. Narzędzie przygotowane  zostało z myślą o użytkownikach, którzy swoją wersję systemu Windows pobrali w formacie ISO z witryny www.microsoftstore.com lub z programu MSDN. Praktycznie działa ono z każdym obrazem płyty instalacyjnej systemu Windows Vista, 7 bądź 8. Zakładam, że masz dostęp do komputera z działającym systemem Windows.

Przygotowywanie bootowalnego nośnika z instalacyjną wersją systemu Windows przy wykorzystaniu narzędzia Windows USB/DVD Download Tool:

  1. Pobierz najnowszą wersję narzędzia Windows USB/DVD Download Tool z witryny wudt.codeplex.com
  2. Zainstaluj narzędzie w swoim systemie.
  3. Uruchom narzędzie wybierając kolejno:
    Start > Wszystkie programyWindows USB/DVD Download ToolWindows USB/DVD Download Tool
  4. W pierwszym kroku należy wybrać obraz dysku ISO, który zostanie wgrany na nośnik pendrive bądź DVD.
    wudt01
  5. W drugim kroku należy wybrać na jaki nośnik ma zostać wgrany obraz wcześniej wybranej płyty ISO.
    wudt02 W naszym wypadku będzie to nośnik pendrive (USB device), dlatego pominę opcję DVD.
  6. W trzecim kroku należy wybrać, na który nośnik ma zostać wgrany wybrany w pierwszym kroku obraz ISO.
    wudt03 W przypadku pendrive wymagany jest nośnik o wielkości przynajmniej 4GB.
  7. Po wybraniu nośnika na który ma zostać wgrany obraz ISO i kliknięciu Begin copy zostaniesz zapytany czy na pewno chcesz wykonać tę operację (dwukrotnie). Po potwierdzeniu chęci wykonania tej czynności narzędzie zacznie kopiować zawartość obrazu ISO na nośnik pendrive.
    wudt04
  8. Po skończonej operacji Twój nośnik jest gotowy do działania. Możesz skorzystać z niego do zainstalowania świeżej kopii systemu Windows na komputerze.

Metoda druga – dla zaawansowanych użytkowników

Drugą metodą tworzenia bootowalnego nośnika z instalacyjną wersją systemu Windows, którą opiszę w tym artykule, jest metoda przeznaczona dla zaawansowanych użytkowników. W metodzie tej zostaną wykorzystane narzędzia wiersza poleceń systemu Windows. W tej części artykułu zakładam, że znasz podstawowe polecenia wiersza poleceń systemu Windows oraz wiesz jak z niego korzystać. Pierwszym krokiem będzie przygotowanie nośnika pendrive poprzez stworzenie aktywnej partycji z systemem plików FAT32. Kolejnym krokiem będzie stworzenie sektora rozruchowego na nośniku pendrive. Ostatnim krokiem będzie przegranie zawartości płyty instalacyjnej systemu Windows na nośnik pendrive.

Przygotowywanie nośnika pendrive:

  1. Uruchom wiersz poleceń systemu Windows.
    Wybierz: Start > Uruchom > cmdEnter/OK
    Alternatywnie: WinKey + R > cmd > Enter/OK
  2. Uruchom narzędzie diskpart wpisując w wierszu poleceń:
    diskpart
  3. Sprawdź jaki numer dysku ma twój nośnik pendrive poleceniem:
    list disk
  4. Wybierz dysk na którym chcesz pracować (w tym wypadku nośnik pendrive) poleceniem:
    select disk #

    przy czym # to numer Twojego nośnika pendrive.

  5. Wyczyść nośnik poleceniem:
    clean
  6. Stwórz podstawową partycję poleceniem:
    create partition primary
  7. Wybierz partycję na której chcesz pracować poleceniem:
    select partition 1
  8. Ustaw partycję jako aktywną poleceniem:
    active
  9. Wykonaj format partycji do systemu plików FAT32 poleceniem:
    format fs=fat32
  10. Zamontuj sformatowaną partycję w systemie poleceniem:
    assign
  11. Wyjdź z narzędzia diskpart poleceniem:
    exit
    

W ten sposób na nośniku pendrive została stworzona podstawowa partycja z systemem plików FAT 32, która następnie została sformatowana. Nośnik jest gotowy do stworzenia sektora rozruchowego.


Tworzenie sektora rozruchowego na nośniku pendrive:

  1. Mając ciągle uruchomiony wiersz poleceń wydaj polecenie:
    X:\boot\bootsect.exe /nt60 Y:

    Przy czym X to litera dysku z systemem Windows a Y to litera dysku z nośnika pendrive.
    Alternatywnie możesz użyć rozpakowanych plików płyty instalacyjnej Windows – w takim wypadku zamiast X podstaw ścieżkę, w której znajdują się rozpakowane pliki instalacyjne.

W ten sposób na nośniku pendrive został stworzony sektor rozruchowy. Nośnik jest gotowy do przegrania plików instalacyjnych systemu Windows.

Dodatkowo: Jeśli chcesz stworzyć bootowalny nośnik z instalacyjną wersją systemu Windows XP koniecznie użyj /nt52 zamiast /nt60. Zwróć uwagę, że system Windows XP nie posiada narzędzia bootsect.exe, dlatego do stworzenia sektora rozruchowego wciąż potrzebujesz płytę z systemem Windows Vista, 7 bądź 8.


Przegrywanie zawartości płyty instalacyjnej Windows na przygotowany nośnik pendrive:

  1. Mając ciągle uruchomiony wiersz poleceń wydaj polecenie:
    xcopy X:\* Y:\ /E /H /J /K /V

    Przy czym X to litera dysku z systemem Windows a Y to litera dysku z nośnika pendrive.
    Oraz:
    /E: Kopiuje katalogi i podkatalogi, łącznie z pustymi.
    /H: Kopiuje także pliki ukryte i systemowe.
    /J: Kopiuje, używając niebuforowanego We/Wy. Zalecane dla bardzo dużych plików.
    /K: Kopiuje atrybuty. Normalnie Xcopy resetuje atrybut tylko do odczytu.
    /V: Weryfikuje rozmiar każdego nowego pliku.
    Alternatywnie możesz użyć rozpakowanych plików płyty instalacyjnej Windows – w takim wypadku zamiast X podstaw ścieżkę, w której znajdują się rozpakowane pliki instalacyjne.

W ten sposób nośnik pendrive jest gotowy do przeprowadzenia świeżej instalacji systemu Windows na komputerze.